Điểm qua một số Transistor ít ai biết

Như đã giới thiệu, transistor là một trong những linh kiện điện tử quan trọng. Transistor là chìa khóa cho hầu hết các hoạt động của các thiết bị điện tử hiện đại, từ các bộ vi xử lý cao cấp đến những cục sạc điện thoại mà bạn thường dùng hằng ngày.

Một thống kê vào năm 2002 đã cho thấy, nếu lấy tất cả transistor loài người sản xuất được chia cho dân số thế giới thì mỗi người sẽ được khoảng 60 triệu cái. Một con số thật đáng kinh ngạc đúng không nào? Không biết đến hiện nay con số ấy còn gia tăng lên khủng khiếp như thế nào nữa? Nhưng chắc chắn một điều, transistor rất quan trọng trong cuộc sống của con người hiện đại.

Có bao nhiêu loại Transistor?
Có rất nhiều loại transistor với những chức năng chuyên biệt khác nhau. Tuy nhiên, người ta thường biết đến transistor với 3 loại: Transistor lưỡng cực (BJT), transistor hiệu ứng trường (FET, MOSFET) và transistor mối đơn cực (UJT).

Trong 3 loại transistor vừa nêu, transistor lưỡng cực BJT là phổ biến nhất. Sau đây chúng ta cùng đi vào phân tích từng loại transistor, xem thử chúng có những đặc điểm và ưu, nhược điểm gì, tại sao transistor BJT lại được sử dụng nhiều nhất nhé!

Transistor lưỡng cực - BJT
Giới thiệu về transistor lưỡng cực
Tranzito lưỡng cực hay thường được gọi là BJT (Bipolar junction transistor) là một loại linh kiện bán dẫn, có 3 cực là B (base - cực nền), C (collector - cực thu), E (emitter - cực phát). Đây là một linh kiện điện tử vô cùng quan trọng và có nhiều ứng dụng trong kỹ thuật điện tử. BJT được phát minh vào năm 1948.

Phân loại transistor lưỡng cực
Transistor lưỡng cực được chia thành 2 loại. N-P-N (Phân cực ngược) & P-N-P(phân cực thuận).

* Một số transistor thông dụng như :

C1815



2SC1815 C1815 - 50V 0.15A

A1013



2SA1013 A1013 - 160V 1A

C5200



Cặp A1943 C5200

* Một số transistor lưỡng cực tích hợp IC như:

Viper 12A



VIPER12A VIPER 12A

Viper 22A



VIPER22A VIPER 22A SMD ORIGINAL

Các bạn có thể xem thêm các loại lưỡng cực thông dụng được bày bán ở các cửa hàng Cửa hàng linh kiện điện tử
Ưu, nhược điểm của transistor lưỡng cực
Ưu điểm

+ Hệ số khuếch đại cao hơn nhiều so với FET

+ Tần số làm việc cao

Nhược điểm

+ Tiếng ồn trong BJT nhiều hơn so với FET

+ Tốc độ đóng cắt chậm hơn FET

Ứng dụng của transistor lưỡng cực
Transistor lưỡng cực được ứng dụng trong hầu hết các thiết bị điện tử xuyên suốt theo thời gian, từ các bộ vi xử lý máy tính với hàng triệu transistor siêu nhỏ trên mỗi cm2 cho đến những vi mạch tích hợp IC ( Intergrated-Circuit) được thiết kế trong những thiết bị điện tử hiện đại ngày nay hay transistor lưỡng cực rời rạc trong các mạch tương tự cổ điển.

Transistor hiệu ứng trường - FET, MOSFET
Giới thiệu
Transistor hiệu ứng trường hay còn có tên gọi khác là Transistor trường, Tranzito trường, viết tắt là FET (tiếng Anh: Field-effect transistor) là nhóm các linh kiện bán dẫn loại transistor có sử dụng điện trường để kiểm soát tác động đến độ dẫn của kênh dẫn của vật liệu bán dẫn. FET là transistor đơn cực nên chúng liên quan đến hoạt động của phần tử tải điện đơn.

Khái niệm về FET có trước transistor lưỡng cực (BJT), nhưng nó không được đưa vào ứng dụng, cho đến khi BJT gặp những hạn chế của vật liệu bán dẫn và do cả sản xuất BJT tương đối dễ so với FET vào thời điểm đó.

Phân loại
Transistor hiệu ứng trường có 2 loại chính:

+ Transistor trường điều khiển bằng tiếp xúc P-N (JPET): bao gồm N-JFET, P-JFET

+ Transistor có cửa cách điện (MOSFET): bao gồm N-Mosfet, P-Mosfet, Hexfet và Coolmos.

Trong các loại được nêu trên đây, có 2 loại thường sử dụng trong các thiết bị là N-Mosfet và P-Mosfet.

Một số loại Mosfet được mua nhiều nhất tại cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic:



FQPF3N80C 3N80C 3N80 - 2.5A/800V



IGBT 25N120



FGPF4536 F4536 -220A/330V


Ưu, nhược điểm của transistor trường:
Ưu điểm:

+ Dòng điện qua tranzito chỉ do một loại hạt dẫn đa số tạo nên. Do vậy FET là loại cấu kiện đơn cực (unipolar device).

+ FET có trở kháng vào rất cao.

+ Tiếng ồn trong FET ít hơn nhiều so với tranzito lưỡng cực.

+ FET ngắt điện tốt do nó không bù điện áp tại dòng ID = 0

+ Có độ ổn định về nhiệt cao

+ Tần số làm việc cao.

Nhược điểm:

Nhược điểm lớn nhất của FET là hệ số khuếch đại thấp hơn nhiều so với BJT.

Ứng dụng của transistor trường
Với những ưu, nhược điểm và đặc điểm trên, FETs được ứng dụng nhiều sau này trong các mạch điều khiển logic và trong vi mạch số. Ngày nay FETs được ứng dụng rất nhiều trong các mạch tích hợp chuyển mạch.

+ Với chế độ hoạt động chủ yếu là Cut-off và bão hòa đã giúp rất nhiều cho những nhà thiết kế tối ưu sản phẩm, nâng cao hiệu suất. Điển hình là Mosfet kênh N và Mosfet kênh P thuộc họ FETs.

Transistor mối đơn cực - UJT


Transistor UJT là phần tử bán dẫn ba cực nhưng chỉ có một tiếp giáp, hoạt động như một khóa có điều khiển.

Nó được sử dụng rộng rãi trong các mạch kích hoạt cho chỉnh lưu silic kiểm soát. Nó được sử dụng trong một loạt các ứng dụng như máy tạo dao động, máy phát xung, máy phát điện răng cưa, mạch kích hoạt, điều khiển pha, mạch thời gian, và ổn áp hay ổn dòng.

Các UJT không được sử dụng như một bộ khuếch đại tuyến tính, nó cũng không phổ biến lắm và các loại UJT gốc đang coi là lỗi thời nên ở đây chúng ta không tìm hiểu nhiều về loại transistor này.

Kết luận

Vậy là cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic vừa giới thiệu đến các bạn khái niệm và sơ lược các loại transistor. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp các bạn mới tìm hiểu về linh kiện điện tử sẽ biết thêm về một loại linh kiện thường dùng, các bạn đã biết thì hiểu rõ hơn về linh kiện này!

Ở bài viết này Vietnic chỉ giới thiệu sơ lược về transistor, Vietnic sẽ có thêm các bài viết khác chia sẻ sâu hơn, rõ hơn, chi tiết hơn về loại linh kiện bán dẫn này. Các bạn nhớ đón xem nhé! Và đừng quên tìm đến Vietnic khi có nhu cầu về các loại transistor nhé!

Cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic chuyên cung cấp linh kiện điện tử, nguồn tổ ong, Modules Arduino, LED quảng cáo tại Đà Nẵng hân hạnh được đồng hành cùng thành công của bạn! Nếu có bất cứ thắc mắc nào vui lòng comment bên dưới để được hỗ trợ tư vấn một cách nhanh chóng