Dấu hiệu tăng huyết áp – Nhận biết sớm để xử lý kịp thời

Tăng huyết áp được ví như “kẻ giết người thầm lặng” vì bệnh thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi xảy ra biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay suy thận. Tuy nhiên, nếu chú ý lắng nghe cơ thể, bạn vẫn có thể nhận ra những dấu hiệu tăng huyết áp từ sớm để chủ động xử lý và bảo vệ sức khỏe tim mạch.

---

1. Tăng huyết áp là gì?​

Tăng huyết áp (cao huyết áp) là tình trạng áp lực máu tác động lên thành động mạch tăng cao hơn mức bình thường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một người được chẩn đoán tăng huyết áp khi:

• Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg, hoặc
• Huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg,
• Hoặc cả hai chỉ số tăng cao, đo ít nhất 2–3 lần vào những thời điểm khác nhau.

---

2. Các dấu hiệu tăng huyết áp thường gặp​

Dưới đây là những triệu chứng tăng huyết áp phổ biến mà bạn cần chú ý, dù đôi khi chúng có thể mơ hồ hoặc dễ bị nhầm lẫn với mệt mỏi thông thường:

​

• Xuất hiện ở vùng chẩm (sau gáy), trán hoặc toàn bộ đầu.
• Nặng hơn vào buổi sáng hoặc khi thay đổi tư thế.
• Có thể đi kèm cảm giác “bóp chặt đầu” rất khó chịu.

​

• Cảm giác đầu lâng lâng, mất thăng bằng khi đứng lên nhanh.
• Một số người còn thấy quay cuồng, dễ té ngã.

​

• Khi huyết áp tăng cao, tim phải co bóp mạnh hơn → tạo cảm giác tim đập nhanh hoặc không đều.

​

• Do huyết áp cao ảnh hưởng đến hệ mạch máu võng mạc.
• Nếu kéo dài, có thể gây tổn thương đáy mắt.

​

• Một số người có biểu hiện đỏ bừng vùng mặt, cổ, tai khi huyết áp tăng vọt.

​

• Là triệu chứng cảnh báo tăng huyết áp đã ảnh hưởng đến tim và phổi.
• Nếu xuất hiện cùng đau đầu, chóng mặt → nguy cơ cơn tăng huyết áp cấp cứu.

​

• Thường gặp ở người cao tuổi, huyết áp không ổn định.
• Do các mạch máu nhỏ trong mũi bị giãn, dễ vỡ.

---

3. Nguyên nhân khiến huyết áp tăng đột ngột​

• Căng thẳng, lo âu kéo dài.
• Lạm dụng muối, bia, cà phê.
• Thiếu ngủ, mất ngủ kéo dài.
• Tự ý ngưng thuốc điều trị tăng huyết áp.
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc (đau nhức, cảm cúm, thuốc cường giao cảm).
• Mắc bệnh lý nền như bệnh thận, tuyến giáp, bệnh mạch vành…

---

4. Cách xử lý khi có dấu hiệu tăng huyết áp​

​

• Dùng máy đo huyết áp tại nhà hoặc đến cơ sở y tế.
• Nếu huyết áp ≥ 140/90 mmHg, bạn nên theo dõi thêm hoặc khám bác sĩ.

​

• Ngưng làm việc, tránh hoạt động thể lực mạnh.
• Hít thở sâu để ổn định tâm lý và nhịp tim.

​

• Không tự ý uống thuốc của người khác.
• Nếu đang điều trị tăng huyết áp, nên mang thuốc theo người.

​

• Nếu có đau đầu dữ dội, đau ngực, khó thở, liệt nửa người, nói ngọng → gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.

---

5. Khi nào cần đến bệnh viện?​

Bạn nên đến cơ sở y tế ngay nếu có các biểu hiện sau:

• Huyết áp > 180/120 mmHg, đo liên tục không giảm.
• Đau ngực, khó thở, mờ mắt nhanh, rối loạn tri giác.
• Có bệnh nền tim mạch, thận, tiểu đường và huyết áp tăng không kiểm soát.

---

6. Cách phòng ngừa tăng huyết áp tái phát​

​

• Ăn nhạt, giảm muối xuống dưới 5g/ngày.
• Tăng rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu kali.
• Hạn chế mỡ động vật, đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn.

​

• Tập thiền, yoga, hít thở sâu, nghe nhạc nhẹ.
• Tránh căng thẳng công việc, ngủ đủ giấc.

‍​

• Đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội… ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.

​

• Uống thuốc đúng giờ, không tự ý ngưng thuốc.
• Tái khám định kỳ và ghi nhật ký huyết áp hàng ngày.

---

Kết luận​

Việc nhận biết dấu hiệu tăng huyết áp từ sớm là yếu tố sống còn giúp bạn phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận. Đừng chủ quan khi có các triệu chứng bất thường – hãy kiểm tra huyết áp định kỳ, điều chỉnh lối sống lành mạnh và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chuyên sâu. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe tim mạch – vì chính bạn và những người thân yêu!